Z pewnością zdarzyło Ci się słyszeć o filtrach cząstek stałych i o tym, że są to podzespoły drogie i kłopotliwe. W tym poradniku znajdziesz najważniejsze informacje o tym, czym jest filtr cząstek stałych DPF, FAP i GPF, a także jak działa filtr cząstek stałych.
Z naszego artykułu dowiesz się: Co to jest filtr cząstek stałych i jaką pełni rolę? Jak działa filtr cząstek stałych? Gdzie znajduje się filtr cząstek stałych? Jakie są rodzaje filtrów stałych? Co to jest DPF, FAP, GPF i GPF FAP? Od kiedy stosuje się filtry cząstek stałych? Dlaczego filtr cząstek stałych jest kłopotliwy? Czy warto wyciąć filtr cząstek stałych? Czy można sprawdzić, czy auto ma wycięty DPF?
Czym jest filtr cząstek stałych?
Filtr cząstek stałych to część układu wydechowego, zamontowana za kolektorem wydechowym, na rurze wydechowej. Filtr cząstek stałych może mieć formę walca albo spłaszczonego walca o długości kilkudziesięciu centymetrów.
Filtr cząstek stałych DPF i FAP ma w swoim wnętrzu strukturę kanalików, które mają wlot, ale nie mają wylotu. Zamiast niego na ściankach kanalików znajdują się miniaturowe otwory, które pozwalają spalinom przedostać się dalej. Otwory na ściankach mają określoną średnicę, która ma na celu zatrzymanie większych cząstek popiołów i sadzy.
Skąd biorą się popioły i sadze w spalinach?
To produkty uboczne spalania paliwa (oleju napędowego lub benzyny). Dodatkowo w starszych silnikach popioły powstają na skutek przedostawania się oleju silnikowego do cylindrów, gdzie olej jest spalany.
Silniki diesla produkują o wiele więcej sadzy i popiołów od silników benzynowych. Niekiedy jeszcze można spotkać na drodze stary samochód diesla (także ciężarowy lub autobus), który nie ma filtra DPF. Kolor spalin w takim aucie jest czarny.
Jak działa filtr cząstek stałych?
Już wiesz, że struktura wewnętrzna filtra cząstek stałych skutecznie zatrzymuje cząsteczki sadzy i popiołów. Zadaniem filtra DPF i FAP jest ich neutralizacja. W jaki sposób to działa? Zebrane cząsteczki sadzy i popioły powinny zostać wypalone przez gazy spalinowe, które przy większej prędkości osiągają bardzo wysokie temperatury (często dochodzące do 600 st. C).
A co, jeśli auto jeździ na krótkich trasach i temperatura spalin nie osiąga tak wysokich wartości? W tym przypadku, po wykryciu zapchania, uruchamiane jest wypalanie aktywne. Sterownik silnika zwiększa obroty jednostki napędowej, uruchamia niektóre elementy wyposażenia auta (aby zwiększyć obciążenie alternatora, a co za tym idzie silnika) jak ogrzewanie tylnej szyby, a następnie zwiększa wtrysk paliwa. Wszystko ma na celu podwyższenie temperatury spalin.
Jak komputer sterujący silnikiem sprawdza stan filtra cząstek stałych?
W filtrze cząstek stałych zamontowany jest czujnik ciśnienia różnicowego. Przekazuje on informacje do sterownika silnika.
Jakie są rodzaje filtrów stałych? Co to jest DPF, FAP, GPF i GPF FAP?
Jest kilka rodzajów filtrów cząstek stałych, które niewiele się od siebie różnią.
Co to jest DPF?
To standardowy filtr suchy, działający dokładnie tak, jak w przypadku opisanym powyżej.
Co to jest FAP?
To tzw. filtr cząstek stałych mokry. Od standardowego filtra DPF różni się dwoma rzeczami. Ma określony czas działania, po którym trzeba go wymienić na nowy. Ma zamontowany układ z wtryskiwaczem oraz zbiornikiem, który dawkuje płyn katalityczny. Zadaniem płynu katalitycznego jest obniżenie temperatury zapłonu spalin o ok. 100 st. C. Dzięki temu, przynajmniej teoretycznie, filtr nie powinien się zapychać podczas jazdy miejskiej.
Co to jest GPF?
To filtr cząstek stałych montowany w samochodach z silnikami benzynowymi. Temperatura spalin w benzyniakach jest wyższa, niż w dieslach. Dzięki temu GPF jest mniej kłopotliwy niż DPF. Ponadto w trakcie spalania benzyny powstaje mniej sadzy.
Co to jest GPF FAP?
To filtr cząstek stałych, montowany w benzyniakach, wyposażony w układ dawkowania płynu katalitycznego.
Od kiedy stosuje się filtry cząstek stałych?
W samochodach z silnikami diesla filtry cząstek stałych są obowiązkowe od 2006 roku. W samochodach z silnikami benzynowymi filtr cząstek stałych montuje się od 2018 roku (norma Euro-6d).
Dlaczego filtr cząstek stałych jest kłopotliwy?
Filtr cząstek stałych zapycha się w trakcie ciągłej jazdy miejskiej. Ponadto jest wiele innych sytuacji, które przyspieszają jego zapychanie, od agresywnej jazdy, poprzez stosowanie nieodpowiednich olejów silnikowych aż po tolerowanie awarii, przede wszystkim układu wtryskowego.
Zapchany filtr cząstek stałych powoduje wiele problemów z pracą układu napędowego i może doprowadzić do dalszych uszkodzeń. Jest to część bardzo droga (można przyjąć, że w zależności od modelu auta, kosztuje od 3 do 16 tys. zł).
Czy warto wyciąć filtr cząstek stałych?
Wycięcie filtra cząstek stałych jest zabronione przez prawo. W 2025 roku wprowadzono nowe przepisy, które mają na celu wykrywanie i karanie kierowców, którzy wycięli filtry cząstek stałych w swoich autach. Każde auto, które powinno mieć fabryczny DPF, w trakcie przeglądu technicznego będzie badane za pomocą dymomierza oraz komputera diagnostycznego.
W przypadku wycięcia fabrycznego filtra DPF, kierowcy grozi mandat od 1500 do 5000 zł, odebranie dowodu rejestracyjnego i konieczność montażu filtra DPF.
Przeczytaj: Czy można sprawdzić, czy auto ma wycięty DPF?
Jak sobie radzić z filtrem DPF?
Filtr DPF wymaga dynamicznej jazdy na trasie raz w tygodniu, dzięki czemu może się oczyścić. Są też specjalne pianki do czyszczenia filtra. W razie zapchania filtr można regenerować. W cenie od 500 do 1000 zł filtr można poddać czyszczeniu w specjalnej maszynie (woda pod ciśnieniem plus środek czyszczący) albo wypalaniu w piecu indukcyjnym.
Czy warto kupić auto z DPF?
Musisz się zastanowić nad wadami takiego rozwiązania. Diesel to auto dobre na dalekie trasy. To nie jest samochód do ciągłej jazdy po mieście.
Jak dobrze sprawdzić auto używane przed zakupem?
Jeśli chcesz kupić dobre auto używane, bez poważnych wad, musisz je dokładnie sprawdzić przed zakupem. Przejrzyj ogłoszenia na kilku portalach. Zrób listę aut, które Cię interesują i sprawdzaj je od razu, rezygnując z zakupu tych, które są powypadkowe i po powodzi. Pomoże Ci darmowa historia auta po VIN na HistoriaSzkod.pl. Sprawdzasz każde auto po VIN za darmo i już wiesz (całkowicie za darmo), które ma zapisane szkody (auta po wypadkach, kradzione, po powodzi itd.). Te odrzucasz. Wybierz jedno albo dwa auta, najbardziej interesujące, które nie mają szkód.
Następny etap profesjonalnego sprawdzenia auta używanego przed zakupem to płatna historia auta po VIN na HistoriaSzkod.pl. Sprawdzenie auta po VIN pozwoli Ci na otrzymanie dokładnego raportu, z którego dowiesz się wielu interesujących informacji o samochodzie. Ponadto zweryfikujesz przebieg interesującego Cię auta i sprawdzisz jego fabryczne wyposażenie. Dowiesz się, czy model auta ma na wyposażeniu fabryczny filtr cząstek stałych.
Ostatni punkt – sprawdzenie auta przed zakupem przez ekspertów Motocontroler. Zamawiasz usługę sprawdzenia auta przed zakupem na stronie Motocontroler, podajesz dane auta, a ekspert jedzie na miejsce, w dowolnej części kraju i sprawdza. Po zakończonym badaniu otrzymasz kompleksowy raport, który przedstawi Ci stan techniczny auta krok po kroku. Do raportu dołączona będzie osobista opinia eksperta, a także minimum kilkadziesiąt zdjęć w formie cyfrowej. Ekspert Motocontroler bez problemu wykryje problemy z filtrem cząstek stałych, a także inne uszkodzenia.
W ten sposób dowiesz się wszystkiego o interesującym Cię samochodzie i podejmiesz decyzję, czy warto kupić dane auto. Bez ryzyka, bez przykrych niespodzianek, bez niepotrzebnych wydatków po zakupie.
______________________________________________________________________________________________
Autor: Michał Lisiak
Jestem niezależnym dziennikarzem motoryzacyjnym. Lubię motoryzację „dla ludzi”. Nie pasjonuję się samochodami za miliony i informacjami prasowymi. Od lat zgłębiam tajemnice techniki motoryzacyjnej. Cieszę się, że dzięki mojej pracy ktoś może kupić fajne auto, unikając oszustwa i niebezpieczeństw. Poza motoryzacją, moją pasją jest muzyka, gotowanie i Indonezja.
